Przedsiębiorcy we Francji otrzymali kolejne narzędzie ulatwiające im prowadzenie działalności gospodarczej.
Reforma „LME” wprowadziła liczne nowatorskie rozwiązania mogące mieć znaczenie również dla polskich przedsiębiorców działających w tym kraju. Część nowych przepisów znajdzie zastosowanie do polskich firm budowlanych, tak licznie reprezentowanych we Francji.
Przepisy różne
Na podstawie nowych przepisów prawa francuskiego, działalność wielkopowierzchniowych obiektów handlowych o powierzchni nieprzekraczającej 1.000 m2 nie wymaga uzyskania zgody. Przypomnijmy, że wcześniej podobne zwolnienie istniało, jednakże jedynie w przypadku małych obiektów poniżej 300 m2.
Uproszczenie formalności w tym zakresie może przyczynić się do przynajmniej częściowego ożywienia w sektorze budownictwa.
Przykładem uelastyczniania przepisów, mającego znaczenie zwłaszcza dla mniejszych firm, są nowe zasady z zakresu najmu lokali użytkowych. Należy zaznaczyć, że powszechnie stosowane we Francji umowy bail commercial wiążą się z formalizmem i kosztami, których często chcą unikać przedsiębiorcy rozpoczynający dopiero swoją działalność. Dotychczasowa praktyka w zakresie umów najmu na krótki okres, do których nie stosuje się przepisów o bail commercial, pozwalała na zawarcie jednej takiej umowy i to na okres nieprzekraczający 2 lat. Ustawa „LME” zmienia tą praktykę, pozwalając zawierać wiele krótkoterminowych umów najmu lokalu użytkowego. Jeżeli ich łączny okres obowiązywania nie przekracza 2 lat.
Zupełną nowością, w zakresie prawa budowlanego, jest wymóg, że budynki wzniesione po 1 stycznia 2010 r. muszą być wyposażone w instalacje szerokopasmowe stworzone przy użyciu światłowodów.
Ścisłe ramy, w które są ujęte we Francji wyprzedaże sezonowe (tzw. SOLDES) uległy pewnemu poszerzeniu. Tak jak dotychczas, wyprzedaże będą organizowane dwa razy do roku w terminach określonych dla każdego departamentu w aktach wykonawczych. Czas ich trwania ulega jednak skróceniu z 6 do 5 tygodni. Nowym rozwiązaniem jest natomiast możliwość zorganizowania przez każdy sklep dwutygodniowej wyprzedaży w dowolnie wybranym terminie. Pewne wymogi formalne nadal muszą być przestrzegane. Konkretnie dotyczy to uprzedniego zgłoszenia do odpowiedniego organu administracji oraz ustalenia terminu w taki sposób, aby wyprzedaż kończyła się najpóźniej na 1 miesiąc przed rozpoczęciem wyprzedaży sezonowej.
Przepisy na rzecz przedsiębiorców indywidualnych
Mali przedsiębiorcy indywidualni zostali zwolnieni z obowiązku zarejestrowania się w Rejestrze Handlowym i Spółek (tzw. RCS) lub w Ewidencji Zawodów (tzw. Répertoire des Métiers). Pod warunkiem, że ich roczny obrót nie przekracza 82.000 euro netto dla sprzedaży towarów lub 32.000 euro netto dla świadczenia usług.
Niemniej jednak, nie oznacza to braku jakichkolwiek formalności przy zakładaniu firmy. Przedsiębiorcy we Francji są zobowiązani złożyć stosowną deklarację w Centrum Formalności dla Przedsiębiorstw (tzw. CFE).
Poszerzeniu uległa również ustanowiona w 2003 r. ochrona majątku osobistego przedsiębiorcy indywidualnego. Dotychczas taki przedsiębiorca w drodze aktu notarialnego mógł wyłączyć z egzekucji za długi wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej nieruchomość będącą jego głównym miejscem zamieszkania. Ustawa „LME” pozwala na wyłączenie z egzekucji każdej nieruchomości należącej do przedsiębiorcy i nie przeznaczonej na prowadzenie jego działalności.
Wynajem lokalu na rzecz przedsiębiorców indywidualnych
Umowa „domiciliation” (więcej na ten temat w Przewodniku Gospodarczym 2011, nr. 12.3.1.) została rozpowszechniona i przysługuje również przedsiębiorcom indywidualnym. Umożliwi im to, dla potrzeb ewentualnego zarejestrowania się w Rejestrze Handlowym i Spółek, szybsze i łatwiejsze znalezienie siedziby w tzw. biurze ogólnym. Tam, gdzie mają swoje biura również inni przedsiębiorcy.
Dekret, który uwarunkowuje stosowanie tego przepisu, powinien również sprecyzować warunki umowy „domiciliation”. W taki sposób, aby dopasować przepisy przewidziane dla osób prawnych do przedsiębiorców indywidualnych.
Prawo podatkowe
Zmiany dotknęły problematyki opodatkowania zbycia zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych składających się na pojęcie przedsiębiorstwa, tzw. fonds de commerce. Jest to pojęcie o tyle istotne, że duża część operacji restrukturyzacji spółek odbywa się właśnie w drodze zbycia fonds de commerce.
Podatek od czynności cywilnoprawnych dla powyższych operacji uległ obniżeniu. Według nowych zasadach, cena zbycia zostaje podzielona na trzy części. Kwota mniejsza lub równa 23.000 euro jest opodatkowana stawką 0 %. Część ceny przekraczająca 23.000 euro, ale nie większa niż 200.000 euro podlega opodatkowaniu w wysokości 3 %. Kwoty przekraczające 200.000 euro są opodatkowane stawką 5 %.
Istotna zmiana dotyczy również opodatkowania operacji zbycia akcji i udziałów w spółkach. Od wszelkich operacji tego typu dokonanych poczynając od 6 sierpnia 2008 r. należy odprowadzić podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 3 %.
Warto zaznaczyć, że w przypadku zbywania tytułów uczestnictwa w spółkach istnieją pewne ograniczenia pozwalające zmniejszyć kwotę należnego podatku. Dla przykładu w spółce akcyjnej kwota podatku nie może przekroczyć 5.000 euro. Oznacza to w praktyce, że w przypadku zbycia akcji za łączną cenę np. 300.000 euro, podatek obliczony według stawki 3 % wyniósłby 9.000 euro. Jednak ze względu na istnienie powyższego ograniczenia, zbywca zapłaci podatek w wysokości 5.000 euro.
Prawo spółek
Reforma wprowadza liczne ułatwienia z zakresu funkcjonowania spółek.
W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (tzw. SARL) zezwolono na odbywanie Zgromadzeń Wspólników za pośrednictwem wideokonferencji lub innych środków porozumiewania się na odległość.
Dla jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (tzw. EURL), której wspólnik jest zarazem jedynym członkiem zarządu, zniesiono obowiązek składania do sądu rejestrowego sprawozdań zarządu z działalności spółki. Ponadto, zniesiono uciążliwy formalizm w zakresie zatwierdzania sprawozdań finansowych przez jedynego wspólnika. Obecnie złożenie w sądzie rejestrowym sprawozdania finansowego jest równoznaczne z jego zatwierdzeniem.
Gruntownie zreformowano zasady funkcjonowania uproszczonej spółki akcyjnej (tzw.SAS). Przypomnijmy, że istotą tej spółki jest daleko idąca swoboda w zakresie określenia ram jej funkcjonowania za pośrednictwem umowy spółki. Bardzo ważna zmiana dotyczy kapitału zakładowego. Wynoszący dotychczas 37.000 euro minimalny kapitał zakładowy tej spółki może być od 1 stycznia 2009 r. ustalany swobodnie w umowie spółki. Teoretycznie możliwe jest więc ustalenie wysokości kapitału na 1 euro. W praktyce, przy zbyt niskim dokapitalizowaniu spółki mogą się pojawić problemy z finansowaniem działalności spółki, zwłaszcza za pośrednictwem instytucji kredytowych. Ponadto, w przypadku zbyt dużej dysproporcji pomiędzy kapitałem zakładowym a potrzebami finansowymi spółki, w przypadku problemów z wypłacalnością, sądy mogą orzec o uchybieniu w zarządzaniu spółką przez jej założycieli. Konsekwentnie pociąga to za sobą ich osobistą odpowiedzialność za długi. Zmiany dotyczą również obowiązku wyznaczenia biegłych rewidentów. Dotychczas każda SAS musiała posiadać co najmniej jednego biegłego rewidenta. Poczynając od 1 stycznia 2009 r. wymóg ten został utrzymany jedynie w odniesieniu do spółek spełniających pewne warunki (zwłaszcza związane ze średniorocznym zatrudnieniem w spółce oraz zrealizowanym obrotem).
Jednoosobowe SAS (tzw. SASU), których wspólnik jest zarazem jedynym członkiem zarządu, zostały objęte ułatwieniami przewidzianymi dla EURL, które zostały omówione powyżej.
Terminy płatności
Warto podkreślić, że ustawa „LME” zmodyfikowała treść jednej z najważniejszych dyspozycji francuskiego Kodeksu handlowego: artykułu L. 441-6.