Zasady dostępu do rynku usług kabotażowych
(Czytaj również: Minimalne wynagrodzenie dla polskich kierowców we Francji od 1 lipca 2016)
Zasady ogólne
Z perspektywy polskiego przewoźnika chcącego wykonywać przewozy kabotażowe na terenie Francji istotne są dwie daty: 1 maja 2009 r. i 14 maja 2010 r.
Z dniem 1 maja 2009 r. zakończył się pięcioletni okres przejściowy, podczas którego polscy przewoźnicy nie mogli świadczyć usług kabotażowych na terytorium Francji. Dla polskich firm transportowych oznacza to zniesienie istniejącego dotychczas zakazu wykonywania przewozów pomiędzy punktami załadunku i rozładunku znajdującymi się we Francji.
Natomiast z dniem 14 maja 2010 r. weszły w życie art. 8 i 9 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z 21 października 2009 r. dotyczące przewozów kabotażowych.
Zgodnie z treścią art. 8 punkt 5 Rozporządzenia nr 1072/2009 każdy przewoźnik uprawniony zgodnie z przepisami polskimi do wykonywania zarobkowego przewozu drogowego rzeczy może wykonywać, zależnie od okoliczności, przewozy kabotażowe tego samego rodzaju lub przewozy kabotażowe pojazdami tej samej kategorii we Francji.
Kabotaż o charakterze tymczasowym
W świetle przepisów unijnych istnieją obecnie dwie możliwości wykonywania usług kabotażowych o charakterze tymczasowym:
1. Po wykonaniu przewozu międzynarodowego
Zgodnie z treścią art. 8 punkt 2 Rozporządzenia nr 1072/2009 po dostarczeniu ładunku w przychodzącym ruchu międzynarodowym do Francji przewoźnicy drogowi uprawnieni są do wykonywania tym samym pojazdem (lub pojazdem silnikowym tego pojazdu) do 3 przewozów kabotażowych będących następstwem przewozu międzynarodowego do Francji.
Ostatni rozładunek w trakcie przewozu kabotażowego przed opuszczeniem Francji (przyjmującego państwa członkowskiego) musi mieć miejsce w terminie 7 dni od ostatniego rozładunku we Francji w ramach dostawy ładunku w przychodzącym ruchu międzynarodowym.
2. W ramach przejazdu bez ładunku przez Francje
Zgodnie z treścią art. 8 punkt 2 ustęp 2 Rozporządzenia nr 1072/2009 w ramach przejazdu bez ładunku przez Francję polscy przewoźnicy drogowi mogą wykonać 1 przewóz kabotażowy we Francji. Warunkiem jest, że zostanie on zakończony w terminie 3 dni od wjazdu bez ładunku na terytorium Francji. Jednocześnie nie później niż w terminie 7 dni od rozładunku w ramach transportu międzynarodowego.
Należy również zaznaczyć, że na podstawie przepisów unijnych została we Francji uchwalona tzw. ustawa „ORTF” z dnia 8 grudnia 2009 r., która znowelizowała art. 6-1 ustawy „LOTI” (z dnia 30 grudnia 1982 r. o organizacji transportu wewnętrznego), dopasowując wewnętrzne przepisy francuskie do wymogów europejskich.
Kabotaż o charakterze stałym
Wielu przewoźników zdaje się jednak zapominać, iż kabotaż może mieć jedynie charakter tymczasowy. Skutkiem wykonywania kabotażu „stałego” (a więc takiego, który nie ma charakteru tymczasowego) jest obowiązek stosowania się do takich samych zasad jak przewoźnicy francuscy, a kary za ich nieprzestrzeganie są wysokie:
- 15.000 euro grzywny,
- 1 rok pozbawienia wolności.
Należy więc wyjaśnić, że firma, która chciałaby wykonywać na terenie Francji kabotaż o charakterze stałym powinna:
- zdobyć licencję unijną wydawaną przez władze francuskie,
- posiadać siedzibę we Francji (w świetle przepisów prawa podatkowego i prawa pracy).
Przepisy wykonawcze
Dekret z dnia 19 kwietnia 2010 r. precyzuje, jakie wymogi powinien spełnić przewoźnik, aby wykonywany przez niego kabotaż był zgodny z prawem.
W pierwszej kolejności Dekret nakłada na przewoźników obowiązek posiadania w pojeździe listu przewozowego czyli CMR. Wynika z niego, że pierwszy transport był transportem międzynarodowym. Również konieczne jest posiadanie listu przewozowego, czyli CMR, dla każdego z 3 transportów kabotażowych. Brak tego dokumentu jest sankcjonowany grzywną w wysokości 1.500 euro.
Ponadto, list przewozowy (CMR) powinien zawierać informacje o dacie rozładunku oraz o numerze rejestracyjnym pojazdu.
Co istotne, ustawodawca francuski „wspaniałomyślnie” pozwala, aby te dwie informacje zostały wpisane ręcznie!
Ze swojej strony, nadawca zobowiązany jest przechowywać przez okres 2 lat umowy przewozowe (kabotażu) lub dokumenty, na podstawie których został dokonany kabotaż. Podobnie jak w przypadku przewoźnika, brak spełnienia tego jest sankcjonowany grzywną w wysokości 1.500 euro.
Przewoźnicy powinni być również świadomi tego, że ich pojazd może zostać natychmiast unieruchomiony. Zostanie bowiem zwolniony dopiero wtedy, kiedy przewoźnik wykonujący kabotaż udowodni, że kabotaż jest zgodny z prawem.
Na zakończenie przypominamy o przychylnym przewoźnikom ustawodawstwie. Otóż umożliwia ono bezpośrednie roszczenie o zapłatę za wykonaną usługę wobec nadawcy i odbiorcy towarów (zob. „Jak francuski ustawodawca troszczy się o przewoźników? Roszczenie bezpośrednie o zapłatę”).